Het doortrekken van de Noordzuidlijn naar Schiphol en Hoofddorp en de ontbrekende schakel aanleggen in de metro Ringlijn zijn effectieve en urgente oplossingen voor de bereikbaarheidsknelpunten en verstedelijkingsopgaven aan de westkant van Amsterdam. Dat vinden de bestuurders in het Bestuurlijk Overleg BO MIRT. Aan de oostkant kan een IJmeerverbinding een belangrijke bijdrage leveren aan de bereikbaarheid. Komend jaar wordt hier verder onderzoek naar gedaan. Verder wordt het (hoofd)wegennet rondom Amsterdam nader onderzocht, krijgt de fiets een veel grotere rol en wordt de vlucht die thuiswerken door corona gekregen heeft verankerd. Dit zijn op hoofdlijnen de uitkomsten voor het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid uit het BO MIRT van woensdag 25 november 2020.  

Deze besluiten - en de vaststelling van achterliggende onderzoeken - zijn een belangrijk stap voor de bereikbaarheid en verstedelijking van de metropoolregio Amsterdam (MRA), zowel voor de lange als korte termijn. De besluiten komen voort uit de resultaten en aanbevelingen uit de MIRT-onderzoeken Zuid West Amsterdam-Schiphol-Hoofddorp (ZWASH) en Amsterdam Bay Area (ABA) en het onderzoek naar de Netwerkstrategie voor de MRA die binnen het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid zijn uitgevoerd. Ook is de Uitvoeringsagenda 2021 vastgesteld, waarmee maatregelen worden genomen om het mobiliteitssysteem en stedelijke overstappunten slimmer en duurzamer in te richten. De genoemde onderzoeken en de maatregelen in de Uitvoeringsagenda staan met elkaar in verband, want de gehele MRA wordt in ogenschouw genomen. De ontwikkelingen aan de westkant van Amsterdam, bijvoorbeeld bij Haarlemmermeer en Havenstad, hebben effect op de mobiliteit aan de oostkant vanaf IJburg richting Flevoland en andersom. En zijn nodig om de voorziene groei van arbeidsplaatsen en woningen mogelijk te maken.

Hieronder zijn per onderdeel de hoofdlijnen van de besluiten samengevat. We hebben per onderdeel ook een link opgenomen naar een artikel waar we specifiek op dat besluit ingaan.

De Netwerkstrategie

De Netwerkstrategie geeft richting aan de toekomstige besluitvorming over de investeringen in het spoor- en ov-netwerk in de MRA en helpt deze in samenhang en in de tijd te bezien. Het betrekt daarbij alle modaliteiten en overstappunten. In het BO MIRT zijn de volgende afspraken gemaakt over het netwerk:

  • Het regionale hoogwaardig openbaar vervoersysteem (HOV) wordt verbeterd en uitgebreid om ruimte te maken voor het (inter)nationaal spoornetwerk en voor de ontsluiting van nieuwe ontwikkelgebieden. Deze schaalsprong is nodig omdat het huidige ov-systeem de toekomstige mobiliteitsgroei niet kan opvangen. Hoe het HOV-systeem verder wordt ontwikkeld, wordt onderzocht en uitgewerkt in het vervolg van de MIRT-onderzoeken ZWASH en Amsterdam Bay Area;
  • Een herontwerp van het wegennet rond Amsterdam is nodig, omdat de A10 de toekomstige groei van het autoverkeer niet kan verwerken. Verdiepend onderzoek moet zicht bieden op de optimale mix aan maatregelen, zowel op het gebied van infrastructuur als gedragsbeïnvloeding; 
  • Fietsen is duurzaam en gezond en kan een belangrijk bijdrage leveren aan het bereikbaar houden van de MRA. Daarom worden regionale doorfietsroutes voltooid, fietsroutes naar ov-knooppunten verbeterd en goede voorzieningen gerealiseerd voor het parkeren van de fiets bij ov-knopen. Zo verbetert de reis van deur tot deur. Fietsen wordt verder uitgewerkt via het vervolg van de MIRT-onderzoeken en de Uitvoeringsagenda.
  • Tot slot is afgesproken in te zetten op de ontwikkeling van hoogwaardige stedelijke en regionale hubs waar reizigers soepel kunnen overstappen op een ander vervoersmiddel.

Westflank: ZWASH

In het MIRT-onderzoek Zuidwest Amsterdam-Schiphol-Hoofddorp (ZWASH) zijn diverse oplossingen onderzocht op het vlak van metro, spoor en weg om dit gebied goed bereikbaar te houden en tegelijkertijd te ontwikkelen tot een internationale toplocatie. Daarbij zijn mogelijkheden verkend voor nieuwe woningen en werklocaties in relatie tot de mobiliteitsopgave. De volgende locaties zijn bestudeerd: Zuidas, Schinkel, Schiphol Noord, Schiphol Centrum en het stationsgebied van Hoofddorp.

Het BO MIRT beschouwt het MIRT-onderzoek Zuidwestkant Amsterdam Schiphol Hoofddorp als afgerond en stelt de conclusies vast. Daarmee zijn het doortrekken van de Noordzuidlijn tot Schiphol en Hoofddorp en het sluiten van de metroring (Ringlijn) tussen Amsterdam Centraal en Isolatorweg als voorkeursalternatieven uitgesproken voor het ontlasten van treininfrastructuur, het creëren van een internationaal vestigingsklimaat op de kerncorridor en het stimuleren van extra woningbouw en werkgelegenheid aan de westkant van de MRA.

Voor ZWASH is afgesproken, dat de MIRT-verkenning zou kunnen starten zodra er zicht is op 75% financiering door het Rijk en de regio. De komende periode treft het programma wel alle voorbereidingen om snel van start te kunnen, zodra er zicht is op de benodigde financiering.

Oostflank: Amsterdam Bay Area

Amsterdam Bay Area is het gebied tussen Amsterdam-Oost en Almere, rondom het IJmeer. Het biedt kansen voor duurzame gebiedsontwikkeling, met nieuwe woningen en werkgelegenheid. Er is ruimte voor zo’n 100.000 nieuwe woningen en 40.000 arbeidsplaatsen. Voldoende nieuwe werkgelegenheid is een essentiële voorwaarde voor een goede balans in de stad en een evenwichtige gebieds- en mobiliteitsontwikkeling. In het eerste deel van het MIRT-onderzoek Amsterdam Bay Area is onderzocht wat de effecten zijn van verschillende ruimtelijke ontwikkelingen op bijvoorbeeld de bereikbaarheid, natuur en ecologie. Daarnaast is onderzocht wat de economische groeimogelijkheden zijn in de Amsterdam Bay Area, zoals bij Almere Pampus.

In het onderzoek is gekeken hoe de bereikbaarheid van het gebied verbeterd kan worden. Het is duidelijk geworden dat de bestaande infrastructuur de groei van het aantal inwoners en beoogde groei van de werkgelegenheid niet kan opvangen. Daarom is ook gekeken naar maatregelen die nodig zijn om de bereikbaarheid te kunnen garanderen. Bijvoorbeeld door het verbeteren van de bestaande spoorverbinding of de aanleg van een nieuwe metrolijn tussen Almere en Amsterdam, de zogenaamde IJmeerverbinding.

De IJmeerverbinding kan, naast een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de bereikbaarheid van de regio, ook ruimte creëren op het bestaande spoor. Dit biedt mogelijkheden om de reistijd naar de rest van Nederland te verbeteren. Uit het onderzoek komt naar voren dat een IJmeerverbinding de meeste baten oplevert. Het BO MIRT onderschrijft de tussenresultaten en conclusies van dit onderzoek en heeft besloten het MIRT-onderzoek voort te zetten en in 2021 te werken aan de ontwikkelstrategie voor de oostflank van de MRA.

Uitvoeringsagenda 2021

De Uitvoeringsagenda 2021 bevat alle projecten die op kortere termijn zorgen voor een betere bereikbaarheid en een slimmere en schonere mobiliteit, van infrastructurele projecten tot fietsstimulering. Ook bevat de Uitvoeringsagenda een kortetermijn corona-aanpak. Het BO MIRT heeft besloten budgetten voor de uitvoering van de Uitvoeringsagenda toe te kennen.

Door de coronacrisis is er een nog hogere urgentie voor een mobiliteitsaanpak voor de korte termijn, gericht op flexibel (thuis)werken, slim en gespreid reizen buiten de spits en het mogelijk maken van 1,5 meter afstand in de openbare ruimte. Naast gedragsmaatregelen wordt er in de Uitvoeringsagenda ingezet op de gebiedsaanpakken van de stedelijke knopen en het aantrekkelijker maken van de duurzame ketenreis (fiets-ov, auto-fiets, auto-ov). Een van de projecten is bijvoorbeeld het verbeteren van het station Amsterdam Lelylaan op het gebied van sociale veiligheid en perrontransfer.

Ook het Regionaal Mobiliteitsprogramma, de regionale uitwerking van het klimaatakkoord in Noord-Holland en Flevoland, is onderdeel van de Uitvoeringsagenda. In 2020 zijn werkprogramma’s per regio in Noord-Holland en Flevoland opgesteld op basis van bestaande maatregelen. Vanaf 2021 komen ook nieuwe maatregelen uit het RMP in de Uitvoeringsagenda SBaB. Voor gebieden in Noord-Holland en Flevoland buiten de MRA worden de maatregelen rechtstreeks of via het Klimaatakkoord in het BO MIRT geagendeerd.

Publicaties

Lees hier alle besluiten over Samen Bouwen aan Bereikbaarheid genomen tijdens het BO MIRT. En hier de brief waarmee de Tweede Kamer is geïnformeerd. Rechts op deze pagina, onder het kopje ‘publicaties’, zijn de onderzoeksrapporten te downloaden.