De programmalijn ZWASH is op stoom. Welke ontwikkelperspectieven zijn de afgelopen maanden opgesteld, wat waren de conclusies uit de onderzoeken naar deze perspectieven en waarmee gaan we tot het najaar aan de slag? 

Het gebied tussen Amsterdam Zuid en Hoofddorp heeft alle potentie om uit te groeien tot dé internationale entree van Nederland. Het ligt strategisch bij de binnenstad, de Zuidas en Schiphol. Ook is het nationaal en internationaal goed verbonden door een uitstekend ov-netwerk en via de luchthaven. Duurzame ontwikkeling van dit gebied - met een goede balans tussen wonen en werken, bereikbaarheid, voorzieningen, groen en internationale oriëntatie - is hierbij van belang.

De programmalijn Zuidwest Amsterdam-Schiphol-Hoofddorp (ZWASH) ontwikkelt de strategie om het gebied te transformeren tot dé internationale entree van Nederland. Het neemt hierbij alle uitdagingen en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van bereikbaarheid, verstedelijking, economie, leefbaarheid en duurzaamheid in ogenschouw.

Stand van zaken

De afgelopen periode zijn vier ontwikkelperspectieven opgesteld, met daarin in totaal 13 varianten. Deze perspectieven zijn niet bedoeld om te kiezen, maar om inzichtelijk te maken wat de voordelen en nadelen zijn van verschillende combinaties van bouwstenen op het gebied van wonen, werken, groen en bereikbaarheid.

Kenmerken van de vier ontwikkelperspectieven:

1.    Hotspots: verdichting rond de huidige knooppunten. De nadruk ligt hierbij op bereikbaarheid van het openbaar vervoer en de fiets. De bestaande wegen worden beter benut.

2.    De lineaire stad: verdichting van de gehele corridor met fijnmazige infrastructuur om de tussenliggende gebieden bereikbaar te maken. Voor dit perspectief zijn behoorlijk wat grote investeringen nodig in openbaar vervoer en autobereikbaarheid.

3.    Werkstad West: ruimte voor groei van Schiphol in de noordwesthoek. Met een tweede terminal en een uitbreiding van hoogwaardige werklocaties. Ook dit perspectief gaat samen met grote investeringen in het openbaar vervoer en het wegennet.

4.    Badhoevestad: een stedelijke ontwikkeling in het westen samen met een compacte groei van Schiphol. Door het schuiven in landingsbanen ontstaat er ruimte voor woningbouw. Dit vraagt om grote investeringen om het nieuwe gebied bereikbaar te maken. Voor internationale allure zijn goede nationale en internationale verbindingen van belang.

zwash_concept.png

Afbeelding: Concept van de vier ontwikkelperspectieven

Conclusies onderzoeken 

De ontwikkelperspectieven zijn getoetst om te kijken welke denkrichting kansrijk kan zijn voor de ontwikkeling van dit gebied. Daarnaast hebben we enkele andere kleine onderzoeken uitgevoerd, bijvoorbeeld naar wat er nodig is om een internationaal aantrekkelijke corridor te creëren. 

De belangrijkste conclusies van de uitgevoerde onderzoeken zijn:

  • ​De ontwikkeling in de afgelopen jaren heeft geresulteerd in een aantrekkelijke internationale entree. Om dit verder te    ontwikkelen is het goed om op zoek te gaan naar hoogwaardige milieus met daarin een combinatie van wonen en werken. Het is belangrijk om deze milieus te ontwikkelen in combinatie met een uitstekende bereikbaarheid.
  • Er is in de corridor ruimte voor circa 22.000 woningen en 75.000 internationaal georiënteerde werkplekken.
  • Voor een uitstekende bereikbaarheid is een schaalsprong in het systeem nodig. Hoe die schaalsprong er precies uit moet zien, zal verder worden onderzocht.
  • De druk op de bereikbaarheid van Schiphol zal blijven toenemen. Daarom is het nodig te onderzoeken of er vluchten vervangen kunnen worden door treinen. Omdat de ontwikkeling in de luchtvaart op Schiphol nog onzeker is, is het belangrijk om rekening te houden met een bandbreedte voor het aantal reizigers.
  • De denkrichtingen van Hotspots en Lineaire Stad lijken goed te passen bij de doelstellingen voor het ontwikkelen van de internationale entree.
  • Het perspectief Werkstad West bevat grootschalige woningbouw dicht bij de luchthaven. Dit lijkt onverstandig, omdat dit tot extra overlast voor bewoners kan leiden. Binnen de MRA zijn betere locaties te vinden voor grootschalige woningbouw.
  • Zowel het perspectief Badhoevestad als een grootschalige ontwikkeling van Werkstad West leggen grote druk op het bereikbaarheidssysteem. Deze grote ontwikkelingen passen niet bij de doelstellingen van het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid. Wellicht dat afhankelijk van besluiten in de luchtvaartsector een kleinere variant van Werkstad West in de toekomst nog wel realistisch kan zijn.

Reactie programmaraad 

De ontwikkelperspectieven zijn voorgelegd aan de programmaraad van het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid. Zij onderschrijven deze conclusies en geven daarmee richting aan ons onderzoek in de komende maanden.  

Vervolg 

Er is gekeken welke onderdelen uit de perspectieven kansrijk zijn, zodat deze onderdelen meegenomen kunnen worden in de ontwikkelstrategie die we de komende maanden gaan opstellen. Bijvoorbeeld de opties voor station Schiphol om het groeiende aantal passagiers te kunnen blijven vervoeren en welke eerste stappen in bereikbaarheid en gebiedsontwikkeling al op korte termijn genomen kunnen worden. Vanwege de hierboven genoemde onzekerheden, zoals de ontwikkeling van Schiphol, is het belangrijk om een stappenplan te hebben waarin kantelpunten worden omschreven. Daarin komt te staan welke stappen we al op korte termijn kunnen nemen en welke keuzes later gemaakt kunnen worden.

We zorgen ervoor dat de ontwikkelstrategie van ZWASH past binnen het ontwikkelpad dat  de programmalijn Netwerken, Ringen en de Stad (NRS) opstelt voor de gehele regio. We zijn veel met elkaar in overleg over de samenhang.