Met de mobiliteitsgroei komt de fiets steeds nadrukkelijker in beeld als volwaardig vervoermiddel. Fietsen draagt bij aan een beter milieu, het is goed voor de gezondheid en vermindert files. Het kabinet maakt vanaf volgend jaar de ‘fiets van de zaak’ fiscaal aantrekkelijker. Ook in de MRA worden proeven gedaan om het gebruik van de fiets te stimuleren, als onderdeel van slimme en duurzame mobiliteit. Zoals de wisselfiets voor het woon-werkverkeer in combinatie met openbaar vervoer en in de mobiliteitshubs in woonwijken. Lees er meer over in dit gesprek met de projectleiders bij de Vervoerregio en gemeente Amsterdam.
Nieuw: de wisselfiets
De fiets en de trein zijn een gouden combinatie. Binnen de Vervoerregio zorgt de fiets voor 50% van het zogenoemde ‘voortransport’ naar de trein. “De fietsparkeerbehoefte bij treinstations wordt steeds groter. Tegelijk kun je niet oneindig stallingen bij blijven bouwen. Daarom moeten we experimenteren met nieuwe vormen van benutting. De ‘wisselfiets’ speelt hierop in,” vertelt projectleider Stephan Valenta.
Hoe werkt het?
In een pilot krijgen de deelnemers een half jaar lang een gratis fiets te leen, inclusief een parkeerplek vlakbij de in- en uitgang van de stalling bij Station Amsterdam Zuid. De ene helft van de deelnemers woont op minimaal anderhalf kilometer afstand van het station en de andere helft werkt op zo’n afstand van het station. Dat is ongeveer de afstand waarop fietsen interessanter wordt dan lopen. Iemand die ’s ochtends aankomt met de fiets en op het Station verder reist met trein of metro, parkeert de fiets in een speciaal gereserveerd deel van de stalling. Iemand die daarna aankomt op het Station en verder reist met de fiets, kan diezelfde fiets gebruiken en na de werkdag weer terugzetten. In een ideale wereld staan er dus bijna nooit fietsen ín de stalling, behalve rondom de wisselmomenten, veelal in de spits.
Wat levert dit op?
Stephan: “Vooral veel ruimte in de ondergrondse stalling. Bij een geslaagd experiment passen we dit toe bij nieuw te bouwen stallingen, die daarmee minder groot en minder duur kunnen zijn, terwijl ze hetzelfde aantal fietsparkeerders bedienen.”
Bezoek van staatsecretaris
In oktober kreeg de pilot bezoek van staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven (nu tijdelijk minister van Milieu en Wonen): “Een mooi idee. De fiets is schoon, gezond, snel en goed voor het klimaat. Hiermee is het voor reizigers hier in Amsterdam Zuid nog makkelijker om fiets en trein te combineren. En door de fietsen slimmer in te zetten, staan ze minder vaak stil in de toch al volle stationsstallingen. Een mooie oplossing voor het tekort aan fietsparkeerplekken. Ik wil graag kijken hoe we dit idee van wisselfietsen voor meer mensen kunnen inzetten, ook op andere plekken in Nederland.”
Er doen nu 100 mensen mee aan de proef. Er wordt gestreefd naar 200 deelnemers. De pilot is een initiatief van de Vervoerregio Amsterdam en is tot stand gekomen met kennisinstellingen (Universiteit van Amsterdam en Hogeschool Windesheim), Ministerie IenW, NS, Prorail en gemeente Amsterdam. Er zijn 130 Batavusfietsen voor dit doel aangeschaft. Dat zijn 100 fietsen voor de pilot en 30 bufferfietsen om te zorgen dat niemand achter het net vist.
eBuurthubs in Amsterdam
Amsterdam werkt met zogeheten eBuurthubs aan een alternatief voor de eigen auto. Het project is erop gericht nieuwe mobiliteitsconcepten te testen, autobezit te verminderen en de bereikbaarheid en leefbaarheid te vergroten. Een zogeheten eBuurthub is een fysiek cluster van gedeelde elektrische mobiliteit in een wijk. Het is ontworpen om op lokaal niveau elektrische deelvervoermiddelen, zoals deelauto’s en (bak)fietsen te gebruiken en promoten.
Samen met bewoners
De inhoud en grootte van de eBuurthub wordt bepaald door de bewoners van de wijk of buurt. Het is aannemelijk dat het gebruik van elektrische deelmobiliteit aanzienlijk groter is wanneer bewoners vanaf het eerste moment betrokken worden en zelf aan het roer staan voor de inrichting van hun eBuurthub. Projectleider Debbie Dekkers: “Dat is super spannend want veel mensen denken dat ze een auto nodig hebben voor ritjes die ze makkelijk met de elektrische bakfiets of e-bike kunnen maken. We gaan onderzoeken of zo’n eBuurthub in de wijk bijdraagt aan het maken van andere mobiliteitskeuzes.”
“Het is de bedoeling dat we de komende jaren 15-20 van dit soort plekken samen met de Amsterdammers gaan creëren. De afgelopen periode hebben we proefondervindelijk geleerd dat deze manier van bottum-up organisatie niet eenvoudig is”, aldus Debbie. Op een tweetal plekken heeft het projectteam geprobeerd een eBuurthubs van de grond te krijgen om te ‘oefenen’ met het proces. “Dat was enorm leerzaam. Het is niet overal goed gegaan, maar juist van die projecten leer je het meest.”
Vanaf begin 2020 worden Amsterdammers stadsbreed uitgedaagd om met voorstellen voor een eBuurthub te komen. Het project maakt onderdeel uit van een Europees onderzoeksproject en draagt daarmee op Europees en regionaal niveau bij aan het vergroten van inzicht, gebruik en kennis van mobiliteitshub. Verder lezen? Dat kan hier.
Beide maatregelen zijn onderdeel van Slimme en Duurzame Mobiliteit en worden daarmee ook onderdeel van het uitvoeringsprogramma 2020-2022 voor Slimme en Duurzame Mobiliteit en Stedelijke Bereikbaarheid.