Het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (SBaB) ontwikkelde vorig jaar een Multimodaal Toekomstbeeld MRA (MTB). Dit rapport geeft de belangrijkste beleidskeuzes voor mobiliteit weer waar Rijk en regio voor staan en biedt daarbij sturingsprincipes. Keuzes die we nu al moeten maken om in 2030 prettig te blijven bewegen in onze regio. ‘Nu het rapport er ligt, is het tijd om dit in uitvoering te brengen’, aldus Mandy Vos-Boerboom, duo-projectleider van het MTB. 

Mobiliteitstransitie in de MRA

De MRA is altijd een drukke regio geweest. Maar als er 250.000 woningen bij komen en we ervoor willen zorgen dat de regio een fijne en gezonde plek blijft om te wonen, is een mobiliteitstransitie nodig. Volgens Vos-Boerboom kan het MTB daaraan bijdragen. ‘De onderzoeken zijn nu afgerond, maar nu gaat het pas echt leven. Het is de bedoeling dat we als partijen die in SBaB samenwerken nu aan de slag gaan. Daar hebben we een andere manier van denken voor nodig en die beweging komt nu op gang.’

Uitdragen van het MTB

Als duo-projectleider houdt Vos-Boerboom zich vooral bezig met het uitdragen van het MTB en het enthousiasmeren van iedereen die zich bezighoudt met bereikbaarheid. Ze startte eind 2022 bij de programmalijn MTB als onderdeel van haar functie als projectleider bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De jarenlange onderzoeken leverden een rapportage op die laat zien wat er in de MRA nodig is om de grote verkeersproblematiek in de hand te houden en de enorme woningbouwopgave mogelijk te maken. ‘Nu is het een kwestie van kijken welke stappen we eerst moeten nemen en zorgen dat daar bij de deelnemende organisaties energie op zit’, vertelt Vos-Boerboom. 

Slimmer benutten van mobiliteitssysteem

Ze noemt als een van die stappen voorwaarts het Meerjarenprogramma Mobiliteitsgedrag. ‘Dat is een belangrijke eerste stap omdat kleine veranderingen soms al veel verschil maken als het gaat om het slimmer benutten van ons mobiliteitssysteem’, zegt Vos-Boerboom. Deze gedragsverandering gaat niet alleen om reizigers, maar ook om bijvoorbeeld onderwijsinstellingen en werkgevers en gaat over op andere tijden reizen, op een andere manier reizen of ervoor kiezen om bijvoorbeeld thuis te werken. 

Beleid langs MTB-principes

In het afgelopen BO MIRT werden veel afspraken gemaakt wat onder andere leidde tot meer fietspaden en fietssnelwegen. Veel van die afspraken zijn een teken van meer bewustzijn over de MTB-principes volgens Vos-Boerboom en een goede ontwikkeling: ‘Als er keuzes gemaakt moeten worden op het gebied van mobiliteit of woningbouw dan zien we dat organisaties vaker het MTB erbij pakken en langs de lijnen van de MTB-principes beleid maken. En dat is mooi om te zien.’

Kleine maatregelen met veel impact

Er zijn ook uitdagingen. De afgelopen jaren zijn er grote investeringsafspraken gemaakt, maar de ruimte om zo groots te investeren wordt steeds minder. Dat heeft alles te maken met het lastige landschap waarin de financiële middelen en mensen beperkt zijn. ‘Daarom is het zo belangrijk om op zoek te gaan naar een andere manier van planvorming’, zegt Vos-Boerboom. ‘Dat betekent bijvoorbeeld prioriteit geven aan kleine maatregelen die nu al impact hebben. We zijn het gewend om gesprekken te hebben over grote investeringen, maar we moeten ook het gesprek voeren over andere mogelijkheden zoals gedragsverandering.’

Verschillen in mobiliteit in de MRA

In haar tijd bij SBaB viel het Vos-Boerboom vooral op dat er enorm grote verschillen zijn in de MRA als het gaat om het type mobiliteit en hoe mensen zich verplaatsen. Ze legt uit: ‘Rond Almere en Lelystad in Flevoland wordt heel anders gereisd dan binnen Haarlem bijvoorbeeld. Ook in het mobiliteitsbeleid moet goed rekening gehouden worden met deze verschillen en nuances. De oplossingen die we verzinnen moeten niet alleen Amsterdammers vooruit helpen, maar iedereen in de regio.’

Bereikbaarheidsongelijkheid belangrijk aandachtspunt

Zo is bereikbaarheidsongelijkheid bijvoorbeeld een belangrijk aandachtspunt bij het maken van mobiliteitsbeleid in de MRA en speelt het een grote rol in Flevoland. Die bereikbaarheidsongelijkheid gaat over de ongelijke toegang tot transport- en mobiliteitsvoorzieningen. ‘Het invoeren van richtlijnen om autogebruik duurder te maken, kan veel impact hebben op mensen die afhankelijk zijn van de auto om naar hun werk te komen’, vertelt Vos-Boerboom. En dat levert vaak dilemma’s op. 

Vos-Boerboom: ‘De aanpak van bereikbaarheidsongelijkheid in de MRA moet zich eerst focussen op het waarborgen en verbeteren van de bereikbaarheid voor groepen die kwetsbaar zijn in hun bereikbaarheid. Het is belangrijk dat de ongelijkheid in bereikbaarheid tussen groepen en gebieden niet verder toeneemt als gevolg van beleid.’

Bijeenkomst in Pakhuis de Zwijger

Op maandag 25 september 2023 organiseren Pakhuis de Zwijger en Samen Bouwen aan Bereikbaarheid een avond die in het teken staat van de vraag: ‘Hoe houden we de groeiende Metropoolregio Amsterdam (MRA) bereikbaar voor iedereen?’. We zoomen deze avond in op hoe mobiliteitsbeleid bijdraagt aan de brede welvaart (alles wat mensen van waarde vinden) en het tegengaan van bereikbaarheidsongelijkheid (de ongelijke toegang tot transport- en mobiliteitsvoorzieningen). 

Wil je hierbij zijn? Aanmelden kan op de website van Pakhuis de Zwijger. 

Meer informatie

Wil je meer weten over het MTB? Kijk dan op de websitepagina van de programmalijn.