In 2020 hebben het Programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid en het Handelingsperspectief Oostflank MRA de krachten gebundeld en samen stappen gezet naar een ontwikkelstrategie voor de Amsterdam Bay Area. De ambitie is de concurrentiekracht van de MRA te versterken, onder meer door het toevoegen van woningen en banen in Almere, het verbeteren van de bereikbaarheid en het versterken van natuur en ecologie in het Markermeer-IJmeer. Op basis van verschillende onderzoeken zijn brede integrale ambities voor het gebied geformuleerd. Belangrijk inzicht is dat een IJmeerverbinding tussen Amsterdam en Almere meerwaarde biedt op nationaal, regionaal en lokaal niveau. Wim Kaljouw (SBaB) en Jelle Postma (Handelingsperspectief) vertellen over de inzichten die ze dit jaar hebben opgedaan. Wim: “Er ligt nu een mooi gezamenlijk verhaal over de toekomst van de Amsterdam Bay Area. Dat is te danken aan de grote inzet van veel partijen.”

Amsterdam Bay Area (ABA) is het gebied met Amsterdam IJburg, Almere, het tussengelegen gebied en het Markermeer-IJmeer. Het BO MIRT heeft het rapport ‘naar een ontwikkelstrategie voor Amsterdam Bay Area’ vastgesteld met daarin de (tussen)resultaten en conclusies van het MIRT-onderzoek. De bestuurders onderschrijven de bijdrage die de Oostflank van de MRA kan leveren aan versterken van de regio, door ruimte te bieden voor wonen en werken. Door vanaf het begin ook de ontwikkeling van landschap, ecologie en duurzaamheid te betrekken kan hier een prachtig gebied ontstaan.

Jelle: “Door keuze voor een integrale benadering op de ontwikkeling van het gebied is een positieve maatschappelijke kosten- en batenanalyse (MKBA) mogelijk. In onderzoek dat eerder is uitgevoerd lag de nadruk op infrastructuur en mobiliteit, waardoor de MKBA lager scoorde. Door een grotere verdichting in Almere Centrum is het mogelijk om grotere aantallen woningen in het nieuw te ontwikkelen Almere Pampus te realiseren met behoud van balans in de stad. Op beide plekken zijn kansen om unieke woon-en werkmilieus toe te voegen. Ook willen we een impuls geven aan natuur en recreatie. Door al deze thema’s samen te pakken en integraal te bekijken, zie je dat de positieve effecten elkaar versterken en de MKBA positief kan scoren.”

Mooie stappen in korte tijd

“Het rapport dat er nu ligt, is een eerste stap richting een ontwikkelstrategie”, benadrukt Jelle. “We hebben verkend wat kaders zijn om tot een succesvolle ontwikkeling van de Amsterdam Bay Area te komen. Er is een voorbeelduitwerking gemaakt om een check te doen op haalbaarheid van deze ambities. Er is onderbouwd dat de ontwikkeling legitiem is.” Wim knikt: “We hebben in een klein jaar veel werk verzet. Veel partijen hebben eraan bijgedragen dat het verhaal nu goed staat. Niet alleen de organisaties die deel uitmaken van ons kernteam, maar ook de projectgroepen die werkten aan deelopgaven en de externe bureaus. In korte tijd zijn er mooie stappen gezet. Er ligt nu een goed samenhangend verhaal over de toekomst van het gebied.”

IJmeerverbinding goede aanvulling

Om de verstedelijking mogelijk te maken moet de bereikbaarheid van het gebied flink worden verbeterd. De bestaande infrastructuur kan de groei van het aantal inwoners niet opvangen. Daarom is onder andere gekeken naar een nieuwe verbinding tussen Amsterdam en Almere, de IJmeerverbinding. Wim: “De IJmeerverbinding is een goede aanvulling op het stedelijke ov-netwerk. Uit het onderzoek blijkt dat veel mensen gebruik gaan maken van de metrolijn, omdat deze goed aanhaakt op het Amsterdamse netwerk. Het verbindt verschillende stations en locaties met elkaar, zodat de lijn voor veel reizigers aantrekkelijk is. Niet alleen voor de mensen op IJburg en in Almere Pampus.” Jelle vult aan: “Andere positieve punten zijn dat onderzoek uitwijst dat de IJmeerverbinding een kostendekkende exploitatie kan hebben en dat de lijn de trein ontlast. Dat is goed nieuws, want het hoofdspoor zit al overvol. Daarmee kan een IJmeerverbinding bijdragen aan een betere bereikbaarheid van Nederland.”

Investeren in natuur en ecologie

Een van de uitdagingen bij de ontwikkeling van de ABA is dat de natuur en ecologie moeten worden versterkt, zowel landschappelijk als in en bij het water. Het gaat onder meer om het verbeteren van de waterkwaliteit en de biodiversiteit. Hiervoor zijn verschillende maatregelen mogelijk. Bijvoorbeeld door dieptes en ondieptes in het Markermeer aan te brengen om vogels te trekken of het verbinden van wateren en plassen voor vismigratie. Jelle: “Lastig is dat je de effecten van natuurmaatregelen niet heel makkelijk kunt koppelen aan de wettelijke normen die we hebben, bijvoorbeeld uit de Kaderrichtlijnwater (KRW) en Natura2000. Vaak weet je pas achteraf welk effect de maatregelen hebben gehad. Ook zal de gebiedsontwikkeling zelf effect hebben op de natuur in het gebied. Hierover gaan we met onder andere natuurorganisaties verder in gesprek.”

Hoe gaat het nu verder?

Wim: “We gaan verder met het vervolgonderzoek om de huidige ideeën verder uit te werken. Zijn er nog optimalisaties mogelijk in de metrolijn en hoe staat het met de autobereikbaarheid van het gebied? Wat zijn de faseringsmogelijkheden, hoe robuust zijn de oplossingen en wat zijn effectieve maatregelen voor natuur en ecologie? De bekostiging is ook belangrijk. Voordat we na het BO MIRT van 2021 de volgende stap kunnen zetten - de mogelijke start van een MIRT-verkenning - moeten we zicht hebben op de financiering. Het komende jaar gaan we - samen met alle betrokken partijen - in volle vaart verder met het onderzoek. Met als beoogd resultaat een ontwikkelstrategie voor Amsterdam Bay Area tot 2050.”

Publicaties

Lees hier alle besluiten over Samen Bouwen aan Bereikbaarheid genomen tijdens het BO MIRT. En hier de brief waarmee de Tweede Kamer is geïnformeerd. Rechts op deze pagina, onder het kopje ‘publicaties’, zijn de onderzoeksrapporten te downloaden.