Drie gemeenten, één ambtelijk apparaat: in West-Friesland bundelen de gemeenten Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland (SED) hun krachten. Dat biedt uitkomst in een Nederland waar gemeenten in toenemende mate te maken krijgen met een verbreed takenpakket. Maar wat betekent zo’n interbestuurlijke samenwerking in termen van mobiliteit? Voor medewerkers betekent het wél het nodige pendelen tussen diverse locaties. Breikers hielp de zogenaamde SED-organisatie in hun wens duurzaam verbonden te zijn.

SED-organisatie, de samenwerking tussen drie West-Friese gemeenten 

Nederlandse gemeenten worden steeds meer geconfronteerd met complexe vraagstukken, nieuwe wetten en regels die vragen om expertise, kennis en capaciteit. Dat is voor een afzonderlijke gemeente vaak lastig op te brengen. Daarom besloten de West-Friese gemeenten Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland in 2015 hun krachten te bundelen en een gezamenlijk ambtelijk apparaat op te zetten met de naam SED-organisatie.

Met zo’n 400 medewerkers vormt de SED-organisatie nu de ambtelijke ruggengraat voor een gebied waar meer dan 60.000 mensen wonen. Ondanks de intensieve samenwerking behielden de drie gemeenten hun eigen identiteit, met eigen gemeentehuizen, gemeenteraden en burgemeesters. Voor alle medewerkers van de SED-organisatie betekent het echter wél het nodige pendelen tussen de diverse locaties.

Duurzame omslag

De eerste stap richting duurzaamheid begon toen het contract van de dienstauto’s afliep. Margo Boersen, beleidsadviseur facilitair bij de SED-organisatie, ging op zoek naar een duurzaam alternatief, zoals elektrische auto’s, inclusief laadpalen bij het gemeentehuis. Dit bleek echter om diverse redenen niet haalbaar. “Bij het gemeentehuis van Stede Broec in Bovenkarspel mogen bijvoorbeeld simpelweg geen laadpalen worden neergezet”, aldus Margo. “Dat komt omdat er al een laadpaal staat bij het NS station om de hoek. Dit zijn dingen die je niet eventjes snel hebt opgelost.“ De zoektocht naar mogelijkheden bracht wel iets anders aan het licht. Margo ontdekte namelijk al snel dat er eigenlijk helemaal geen mobiliteitsbeleid bestond. “Dat werd dus direct onze eerste prioriteit”, aldus Margo.

Breikers geeft inzicht in mobiliteit

HR had al een direct lijntje met Breikers en zo was het contact snel gelegd, waarna adviseur Eline aan de slag ging. Met meer dan de helft van alle medewerkers die binnen een straal van 15 kilometer van hun werkplek woont, onthulde de mobiliteitsscan een groot fietspotentieel. De Breikers ‘fiets probeeractie’, waarbij medewerkers gedurende een langere periode elektrische fietsen konden uitproberen, bleek een groot succes.

Om deze trend verder te stimuleren plaatsten we elektrische fietsen bij alle gemeentehuizen, waardoor medewerkers die tussen de locaties moeten pendelen, ook de fiets kunnen pakken. De afstand tussen de gemeentehuizen van ‘Drechterland’ en bijvoorbeeld die van ‘Stede Broec’ is zo’n 5 kilometer, een ideale fietsafstand.

Gedragsverandering als sleutel tot duurzaamheid

Ook Anja Van Leeuwen, afdelingshoofd facilitair & secretariaat bij SED-organisatie én leidinggevende van Margo, kan zich de gesprekken met Eline nog goed herinneren. Voor Anja was vooral de nadruk op gedragsverandering een echte eye opener. Want of het nu gaat om forenzen of pendelen tussen de verschillende gemeentehuizen, het doel is mensen uit de auto te krijgen en ervoor zorgen dat ze vaker de fiets pakken. “Dat hoeft ook niet veel te kosten”, vertelt Anja. “Je kunt medewerkers op allerlei manieren aanspreken en ze ook prikkelen met specifieke uitdagingen, zoals bijvoorbeeld een wedstrijdje wie de meeste fietskilometers heeft gereden”. Wat zowel Margo als Anja is bijgebleven is dat Eline de medewerkers ook persoonlijk aansprak. “Ze vroeg gewoon bij de koffieautomaat aan collega’s hoe ze naar kantoor waren gekomen”, lacht Margo, “en waarom ze eigenlijk de fiets niet hadden gepakt?! Dat was mooi om te zien!“

Voorbeeldfunctie

Margo is blij waar SED-organisatie nu als organisatie staat. “En, heel belangrijk”, zegt ze, “dit is pas het begin! Als je als gemeente het thema duurzaamheid serieus neemt, dan moet je zelf wél het goede voorbeeld geven.” De SED-organisatie is nu dan ook bezig met het verkennen van verschillende duurzame mobiliteitsoplossingen, zoals het aanbieden van een NS-businesscard om het gebruik van openbaar vervoer te stimuleren. De elektrische dienstfietsen om tussen de verschillende werklocaties te rijden staan er inmiddels. Andere potentiële duurzame oplossingen, zoals het herinvoeren van een fietsplan, worden met de verzamelde data vanuit de mobiliteitsscan als advies ingebracht.

Margo en Anja kijken vooral ook naar wat er vandaag al gedaan kan worden, zoals bijvoorbeeld het stimuleren van gedragsverandering. “Dat kan echt ook zonder direct dure investeringen te doen en begint met heldere communicatie”, aldus Anja. “Maar, eerlijk is eerlijk, als je mensen op de fiets wil krijgen, helpt het natuurlijk wel als de zon een beetje schijnt!”

Meer informatie

Meer weten over Breikers? Op hun website lees je dit artikel terug en vind je een video waarin de SED-organisatie vertelt over de begeleiding van Breikers in de totstandkoming van hun mobiliteitsbeleid.