Deze maand bestaat het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (SBaB) vijf jaar! Al vijf jaar lang spelen mobiliteit en bereikbaarheid een sleutelrol in de uitdagende opgaven waar de Metropoolregio Amsterdam voor staat. Bij verdere verstedelijking zonder aanvullend beleid zijn er negatieve gevolgen voor de brede welvaart, klimaat en bereikbaarheid. We gingen in gesprek met Diederik de Jong, hoofd van de afdeling Programmering Rijkswegen bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), en Alex Colthoff, Directeur Projecten van de Vervoerregio Amsterdam (VRA), die aan de wieg van dit programma stonden.

Samen gaan we terug naar het begin, ontdekken we de toegevoegde waarde van het programma en kijken we (hoopvol) naar de toekomst!

Geboren uit een noodzaak

Als drukste regio van het land, met een groot deel van de nationale woningbouwopgave en grote economische betekenis, staat de metropoolregio Amsterdam onder toenemende druk op het gebied van leefbaarheid. ‘Juist daarom is het cruciaal dat Rijk en regio samen optrekken en oplossingen vinden, zodat we kunnen blijven genieten van comfortabel wonen en reizen’, benadrukt Colthoff.

Het programma SBaB werd in 2018 gelanceerd vanwege de groeiende behoefte aan verbetering van het mobiliteitsbeleid, waarbij soms tegenstrijdige belangen spelen in verschillende opgaven. ‘De regio probeert altijd het Rijk te verleiden tot investeringen, maar het Rijk heeft ook zijn eigen agenda’, legt De Jong uit. Daarom ontstond het idee om op een andere manier samen te werken.

‘In de regio werd geld gereserveerd voor de bereikbaarheidsopgave zonder een specifieke bestemming. In dit samenwerkingsverband was het essentieel om de problematiek in kaart te brengen met de nadruk op de vraag: wat moeten we doen? Bovendien moesten we kijken hoe we met verschillende vraagstukken in de regio moeten omgaan. Zo werd het begin van SBaB een feit.’

Elkaar vinden en vertrouwen

Inmiddels heeft SBaB succes geboekt als integraal overlegplatform tussen Rijk en regio. Regelmatig overleg en continuïteit van betrokkenen zijn cruciaal om goede afspraken te maken en bij te houden. Het voordeel van deze samenwerking is dat beslissingen breed worden gedragen door alle partijen. ‘SBaB fungeert steeds meer als voorportaal voor het reguliere overleg tussen de regio en het Rijk’, merkt Colthoff op, trots op de positie die SBaB heeft verworven.

De Jong beaamt dat SBaB heeft bijgedragen aan een nauwere samenwerking tussen Rijk en regio. Volgens hem leidt deze hechte samenwerking tot betere inzichten en uiteindelijk tot verbeterde besluitvorming. Hij noemt joined fact finding als voorbeeld. Gezamenlijk het onderzoeksprogramma bepalen en samen conclusies trekken. ‘Voor mij is het hoogtepunt van vijf jaar SBaB, dat we elkaar beter weten te vinden en onderling vertrouwen hebben.’

Toekomstige ontwikkelingen

Voor de toekomst benadrukt Colthoff het belang van voortzetting van die samenwerking. ‘Het kan een complexe periode worden, en daarom wordt die samenwerking nog crucialer.’ Volgens hem kan SBaB een uitstekende plek zijn om moeilijke gesprekken te voeren over uitvoeringsbeslissingen en om op een constructieve manier om te gaan met onderlinge tegenstellingen. ‘Het programma kan rust brengen te midden van een stormachtige periode.’

De uitdagingen blijven bestaan en grote investeringen zullen moeten worden uitgesteld vanwege beperkte middelen. Daarom is De Jong trots op de resultaten van SBaB, zoals het Multimodaal Toekomstbeeld. ‘Juist met beperkte middelen is het belangrijk om te zoeken naar onconventionele maatregelen. Niet alles zal verlopen zoals we willen, en daar zal het programma een rol spelen: hoe houden we ondanks de tegenwind de bereikbaarheid op een hoog niveau?’

Over De Jong en Colthoff

Diederik de Jong is hoofd van de afdeling Programmering Rijkswegen bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Hier werkt hij in het mobiliteitsdomein, waar hij verantwoordelijk is voor de voorbereiding van de bestuurlijke overleggen die leiden tot nieuw beleid.

Alex Colthoff is Directeur Projecten van de Vervoerregio Amsterdam (VRA), die verantwoordelijk is voor het regionale mobiliteitsbeleid. Colthoff overziet alle grote projecten in de regio en fungeert als schakel tussen bestuurders en uitvoerders.

De Jong en Colthoff werken nauw samen binnen SBaB.