Amsterdam Bay Area is pakweg het gebied tussen Amsterdam-Oost en Almere. In de afgelopen jaren zijn er veel woningen gebouwd, waardoor er veel (jonge) gezinnen wonen. Natuur, cultuur en water spelen een belangrijke rol. Komende jaren komen er in dit gebied flink wat woningen en werkgelegenheid bij. In het MIRT-onderzoek Amsterdam Bay Area wordt onderzocht hoe deze regio het beste kan groeien en toch bereikbaar kan blijven.
Twee steden, dichtbij elkaar, omringd door natuur- en recreatiegebieden. De Bay Area rondom de Amerikaanse steden San Francisco en Oakland heeft een hoogstedelijk karakter waar water een belangrijke rol speelt. Dat lijkt op het karakter van het gebied tussen Amsterdam en Almere, vandaar de naam Amsterdam Bay Area.
De ligging
Amsterdam Bay Area omvat het gebied aan de oostflank van de Metropoolregio Amsterdam (MRA), rondom het IJmeer. De Amsterdamse zijde bestaat uit de deelgebieden Zeeburgereiland en IJburg I+II. En aan de kant van Almere zijn dit Almere Poort, Almere Pampus, Almere Centrum-Weerwater met het Stationskwartier en de Floriade(wijk). Aan de zuidzijde van Amsterdam Bay Area, in de Bloemendalerpolder tussen Muiden en Weesp, komt de nieuwe wijk Weespersluis. Het omliggende veenweidegebied rondom de Vecht krijgt veel nieuwe natuur met water. Aan de noordzijde ligt de gemeente Waterland.
Het gebied grenst aan diverse rijkswegen, zoals de A1, A6, A9 en Ring A10 Noord/Oost en regionale/lokale wegen (S114, Zuiderzeeweg, N702). Verder is het goed verbonden met spoorwegen (Amsterdam-Weesp-Almere/Hilversum) en vaarwegen (Amsterdam-Rijnkanaal, Vaarweg Amsterdam-Lemmer). En niet te vergeten, de snelfietsroutes, zoals Almere-Weesp/Amsterdam.
Woningbouw en werk
De komende jaren komen er in de Amsterdam Bay Area tot 70.000 woningen bij. Dat is een zeer groot deel van de totaal 250.000 woningen die tot 2040 in de MRA worden gebouwd. Zeeburgereiland en IJburg groeien naar ruim 30.000 woningen in 2040. En Almere groeit tot 2040 met minimaal 35.000 tot 40.000 woningen. En mogelijk nog meer, gezien de recente moties in de Tweede Kamer om de woningbouw te versnellen. Ook komen er in Amsterdam Bay Area maar liefst 50.000 tot 60.000 arbeidsplaatsen bij.
Bereikbaarheid
In het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid werken Rijk en regio samen om de hele Metropoolregio Amsterdam bereikbaar te houden. Zo kunnen slimme, samenhangende keuzes gemaakt worden op het gebied van infrastructuur, mobiliteit en verstedelijking.
Zeeburgereiland en IJburg worden stadswijken met een sterke focus op water. Qua mobiliteit wordt de nadruk gelegd op fietsen en OV. Maar door de toename van het aantal inwoners en arbeidsplaatsen neemt ook het autoverkeer toe.
Almere kenmerkt zich nu door een goede bereikbaarheid met zowel de auto als het openbaar vervoer. Bij de verdere ontwikkeling van Almere komt de nadruk meer op het openbaar vervoer te liggen. Zo zijn er plannen voor een grote woonwijk aan de IJmeer-kant van Almere: Almere Pampus. Deze nieuwe woningbouwlocatie kan met de aanleg van de IJmeerverbinding een snelle en hoogwaardige openbaarvervoerverbinding met Amsterdam krijgen. Deze verbinding zorgt er ook voor dat IJburg aan meerdere kanten bereikbaar wordt met het openbaar vervoer.
Multimodale knooppunten
Bij de gebiedsontwikkeling in de Bay Area wordt ingezet op werken, wonen en voorzieningen in de buurt. Zo ontstaan er (multimodale) knooppunten. Op (multimodale) knooppunten komen bus, tram, trein, fiets en auto samen en kunnen mensen van de ene naar de andere vorm van vervoer overstappen. Het zijn vaak ook dynamische punten met veel bedrijvigheid. Hier ontmoeten mensen elkaar en zijn er vaak culturele, sportieve, medische of zakelijke voorzieningen.
Strategische keuzes
Bij de ontwikkeling van Amsterdam Bay Area moeten we een aantal strategische keuzes maken op het gebied van OV- en weginfrastructuur. Die moeten ervoor zorgen dat het gebied zelf goed bereikbaar blijft, maar ook dat het mobiliteitssysteem in de gehele Metropoolregio Amsterdam blijft functioneren. De keuzes moeten bijdragen aan het oplossen van knelpunten in de regio. Denk hierbij aan Ring A10 Noord/Oost, A1 Amsterdam-Eemnes, A27 Almere-Utrecht en het spoor tussen Amsterdam en Hilversum.
Deze keuzes en het moment waarop we knopen moeten doorhakken, hangen in belangrijk mate af van de omvang, het tempo, fasering en het type van verstedelijking in het gebied. Dergelijke langetermijninvesteringen hebben vaak een lange voorbereidingstijd. Daarom moeten we hier tijdig op voorsorteren, zonder ons nu al helemaal vast te leggen.
Planning
In de eerste helft van 2020 stellen we het ambitiedocument van het MIRT-onderzoek Amsterdam Bay Area op. Hierin staan de ambities, urgentie en samenhang met andere projecten in de regio. Hiervoor werken we nauw samen met het Handelingsperspectief MRA-Oost. Daarna volgen er een aantal verdiepende onderzoeken. In het Bestuurlijk Overleg MIRT in november 2020 bespreken de bestuurders de fasering en prioritering van de belangrijkste bereikbaarheidsopgaven die uit dit MIRT-onderzoek en andere onderzoeken voortkomen.